W ciągu swego pontyfikatu Jan Paweł II pięć razy odwiedził Hiszpanię. Spędził w niej w sumie 26 dni. Będąc w tym kraju, Papież często powracał do wielkiej roli, jaką odegrali w ciągu wieków jego mieszkańcy w misjach na terenie Ameryki Łacińskiej. Szczególnie często nawiązywał do tego podczas pielgrzymki w 1984 r., odbywanej z okazji jubileuszu 500-lecia odkrycia przez Kolumba Nowego Świata. Podczas swej pierwszej peregrynacji w 1982 r. w Santiago de Compostela ogłosił światu fascynujący dokument „Akt Europejski”, w którym przypomniał chrześcijańskie korzenie Europy od Atlantyku po Ural. W tym też miejscu, u grobu św. Jakuba Apostoła spotkał się z młodymi całego świata w 1989 r. na IV Światowym Dniu Młodzieży.
Papież Polak widział w Hiszpanii historię chrześcijaństwa, historię wielu męczenników i świętych, wielkich założycieli i misjonarzy, historię prostego ludu, wiernego Kościołowi rzymskiemu i tradycjom kościelnym, ludu w szczególny sposób oddanego Maryi. W kraju tym tron papieskiego przesłania opierał się na jednej z prawd, którą skomentował w swojej pierwszej encyklice „Redemptoris hominis”: jedynie w Bogu człowiek może odnaleźć siebie. Obrona praw człowieka, harmonia pomiędzy wiarą i rozumem, oczyszczenie pamięci – to były stałe elementy jego nauczania. Czuł się zaniepokojony utratą wartości, ale ufał, że kraj, który zaniósł wiarę do Ameryki, pozostanie w większości chrześcijański. Że prości ludzie, którzy tłoczyli się na chodnikach, żeby go pozdrowić, i młodzi, którzy oklaskiwali do z takim entuzjazmem, będą umieli zmierzyć się z przyszłością, która jest w ich rękach.
Papież Polak widział w Hiszpanii historię chrześcijaństwa, historię wielu męczenników i świętych, wielkich założycieli i misjonarzy, historię prostego ludu, wiernego Kościołowi rzymskiemu i tradycjom kościelnym, ludu w szczególny sposób oddanego Maryi. W kraju tym tron papieskiego przesłania opierał się na jednej z prawd, którą skomentował w swojej pierwszej encyklice „Redemptoris hominis”: jedynie w Bogu człowiek może odnaleźć siebie. Obrona praw człowieka, harmonia pomiędzy wiarą i rozumem, oczyszczenie pamięci – to były stałe elementy jego nauczania. Czuł się zaniepokojony utratą wartości, ale ufał, że kraj, który zaniósł wiarę do Ameryki, pozostanie w większości chrześcijański. Że prości ludzie, którzy tłoczyli się na chodnikach, żeby go pozdrowić, i młodzi, którzy oklaskiwali do z takim entuzjazmem, będą umieli zmierzyć się z przyszłością, która jest w ich rękach.
PIERWSZA PIELGRZYMKA
31 października – 9 listopada 1982
„Świadek nadziei”
Cel podróży: Zamknięcie Roku Terezjańskiego, obchodzonego z racji 400. rocznicy śmierci św. Teresy z Avila, Doktora Kościoła.
31 X
MADRYT – spotkanie z przedstawicielami rządu, senatu i trybunału konstytucyjnego w Palacio Real; poświęcenie nowej siedziby Konferencji Episkopatu Hiszpanii – Casa de Iglesia; uroczyste rozpoczęcie wigilii nocnej adoracji przed Najświętszym Sakramentem w Kościele Matki Bożej z Guadalupe.
1 XI
AVILA – wizyta w celi św. Teresy w Klasztorze Wcielenia, spotkanie z zakonnicami z klasztorów kontemplacyjnych w Hiszpanii; Msza św. w Porta de Carmen; wizyta w klasztorze św. Józefa, klasztorze karmelitów; liturgia słowa w Alba de Tormes; modlitwa przy relikwiach św. Teresy.
SALAMANKA – spotkanie na Uniwersytecie z profesorami teologii z całej Hiszpanii.
2 XI
MADRYT – Msza św. za zmarłych na cmentarzu Almudena; spotkanie z królem Juanem Carlosem, rodziną Burbonów i osobistościami politycznymi w Palacio de la Zarzuela ; wizyta w Światowej Organizacji Turystyki i przemówienie o turystyce jako wartości doskonalącej człowieka; Msza św. dla rodzin na Plac de Lima z ponad 1 mln uczestników; liturgia słowa z zakonnikami i członkami instytutów świeckich w parafii Matki Bożej z Guadalupe.
3 XI
MADRYT – spotkania z przedstawicielami wspólnoty żydowskiej w Hiszpanii, z przedstawicielami innych wyznań chrześcijańskich, z Polonią, z dziennikarzami w nuncjaturze apostolskiej; spotkanie ze światem nauki i studentami na Uniwersytecie Colputense; spotkanie z młodzieżą na Stadionie Realu Madryt Santiago Bernabeu, 500 tys. osób.
4 XI
GUADALUPE – Liturgia Słowa na placu przed bazyliką Nuestra Senora de Guadalupe.
TOLEDO – Msza św. na błoniach Poligono Industrial, nawiedziny katedry.
SEGOVIA – odwiedzenie miejsc związanych ze św. Janem od Krzyża, modlitwa przy jego grobie w klasztorze karmelitów bosych; nawiedzenie świątyni patronki miasta: Nuestra Senora de la Fuencisla.
5 XI
SEWILLA – Msza św. beatyfikacyjna s. Angeli de la Cruz na Campo de la Feria.
SANTA FE – spotkanie z rolnikami.
GRENADA – spotkanie z władzami i wiernymi w sanktuarium Virgen de las Angustias (MB Bolesnej); Liturgia Słowa poświęcona wychowaniu na Poligono Almanjayar.
6 XI
LOIOLA – odwiedziny domu rodzinnego św. Ignacego; Msza św. dla 200 tys. wiernych i Anioł Pański przed bazyliką;
CASTILLO DE JAVIER – Liturgia Słowa z poświęceniem krzyży misyjnych, na zamku Javie, miejscu urodzenia św. Franciszka Ksawerego.
SARAGOSSA – Liturgia Słowa na Placu E. Ibara, podczas której Jan Paweł II oddał Matce Bożej del Pilar naród hiszpański; spotkanie z chorymi; hołd hiszpańskiej Bogarodzicy i modlitwa różańcowa przed bazyliką Matki Bożej del Pilar.
7 XI
MONTSERRAT – Liturgia Słowa, modlitwa przed cudowną figurą Matki Bożej i spotkanie ze wspólnotą benedyktyńską w bazylice.
BARCELONA – modlitwa Anioł Pański w kościele Sagrada Familia; wizyta w katedrze; spotkanie z robotnikami w Parku Montujic; Msza św. na stadionie Camp Nou.
8 XI
WALENCJA – nawiedzenie katedry; spotkanie z chorymi i ludźmi starszymi na placu przed sanktuarium Matki Bożej de los Desamparados; Msza św. i udzielenie święceń kapłańskich 141 diakonom na Avenida Alameda; spotkanie z księżmi w seminarium Moncada pod Walencją.
ALCIRA – spotkanie z mieszkańcami dotkniętymi klęską powodzi.
MADRYT – spotkanie z zakonnicami, Liturgia Słowa, odnowienie ślubów zakonnych, modlitwa wiernych w Palacios de los deportem; spotkanie w Nuncjaturze z władzami czuwającymi nad przebiegiem pielgrzymki.
9 XI
SANTIAGO DE COMPOSTELA
Msza św. dla 500 tys. pielgrzymów na lotnisku Labacolla; modlitwa przy relikwiach św. Jakuba w katedrze; spotkanie z ludźmi morza i ich rodzinami na Plaza del Obradoiro; odczytanie „Aktu Europejskiego” w obecności m.in. pary królewskiej, przewodniczących europejskich Konferencji Episkopatu, osobistości ze świata polityki i kultury, organizacji międzynarodowych (UNESCO, Klubu Rzymskiego i in.), rektorów wielu uniwersytetów europejskich; uroczystość pożegnalna na lotnisku.
W liturgii słowa w Segowii Papież uczcił jendego ze swych mistrzów teologicznych, św. Jana od Krzyża. Powiedział, że „współczesnego człowieka, udręczonego pytaniem o sens życia, czasem obojętnego na nauczanie Kościoła, sceptycznego, być może, wobec pośredniczących form Bożego objawienia, Jan od Krzyża zaprasza do uczciwego poszukiwania, które doprowadzi go aż do samego źródła objawienia, którym jest Chrystus”.
Na placu targowym Campo de
Pielgrzymi pozdrawiali Papieża na ulicach okrzykami, które odzwierciedlają serdeczność Andaluzyjczyków. Hasła: „Juan Pablo Segundo, te quiere todo el mundo („Janie Pawle Drugi, kocha cię cały świat”) oraz „Que maravill el Papa esta en Sevilla” („To cud, Papież jest w Sewilli”) podśpiewywał momentami nawet i sam Jan Paweł II, z charakterystycznym dla siebie poczuciem humoru.
Na trasie pielgrzymki nie mogło też zabraknąć Loyoli, w Kraju Basków, miejscowości rodowej założyciela jezuitów św. Ignacego Loyoli, gdzie podczas spotkania z zakonnikami, ukazując za wzór tego jednego z największych świętych Pańskich, Papież wskazywał, że „świat zakonny powinien zachować wytrwałe dążenie do doskonałości, poprzez codzienne odnawiane nawrócenie, aby umocnić się w swym postanowieniu”. Z kolei odwiedziny Javier w Nawarrze, miejsca urodzin św. Franciszka Ksawerego, uważanego za – po świętym Pawle – największego misjonarza – były dla Ojca Świętego pretekstem, aby przypomnieć, że nie ma służby człowiekowi równej służbie misyjnej. Bo „być misjonarzem, to pomagać człowiekowi stać się wolnym autorem własnego rozwoju i zbawienia” – tłumaczył Papież. Po uroczystości Ojciec Święty modlił się w zamkowej kaplicy, w której znajduje się krzyż. Wedle tradycji pocił się krwawo, kiedy św. Franciszek Ksawery umierał u wybrzeży Chin. W Santiago de Compostela, sanktuarium św. Jakuba, Jan Paweł II wygłosił „Akt Europejski” zawierający tezy o duchowej jedności Europy, które będzie przez lata głosił konsekwentnie w swoim nauczaniu. Przemówienie Ojca Świętego okazało się po latach prorocze. Papież przewidział zjednoczenie Europy, mimo że wtedy, gdy wygłaszał mowę, Stary Kontynent był, wydawałoby się nieodwracalnie podzielony na dwie strefy: wolnych państw zachodu i państw bloku komunistycznego. Jan Paweł wołał: „ja Następca Piotra na Stolicy Rzymskiej, (…) z Santiago kieruję do ciebie, stara Europo, wołanie pełne miłości: Odnajdź siebie samą! Bądź sobą! Odkryj swoje początki. Tchnij życie w swoje korzenie. Tchnij życie w te autentyczne wartości, które sprawiały, ze twoje dzieje były pełne chwały, a twoja obecność na innych kontynentach dobroczynna. (…) Oddaj cesarzowi to, co cesarskie, Bogu zaś to, co Boskie. Nie chełp się swoimi podbojami, pomna na ich możliwe negatywne konsekwencje. (…) Możesz jeszcze być latarnią cywilizacji i bodźcem postępu dla świata. Inne kontynenty patrzą na ciebie, a spodziewają się po tobie tej samej odpowiedzi, jaką święty Jakub dał Chrystusowi: Mogę. ”
Na zakończenie uroczystości w katedrze w Santiago wniesiono przed ołtarz botafumeiro – największą kadzielnicę świata, do której Papież wsypał mirrę. Kiedy chór śpiewał „Hymn kompostelański”, Ojciec Święty objął figurę św. Jakuba.
Na zakończenie uroczystości w katedrze w Santiago wniesiono przed ołtarz botafumeiro – największą kadzielnicę świata, do której Papież wsypał mirrę. Kiedy chór śpiewał „Hymn kompostelański”, Ojciec Święty objął figurę św. Jakuba.
Podczas pielgrzymki nie odbyło się bez dramatów. Separatyści baskijscy zamordowali jednego z generałów. Potem pojawiła się groźba zamachu terrorystycznego w mieście, gdzie właśnie przebywał Papież. Jan Paweł II na te groźby odpowiedział słowami: „Gwałt jest zawsze przeciwny chrześcijaństwu”.
***
DRUGA PIELGRZYMKA
10-11 października 1984
„Świadek Ewangelii”
Cel podróży: pielgrzymka historycznym szlakiem podróży Krzysztofa Kolumba i pierwszych misjonarzy. Jubileusz 500-lecia odkrycia Ameryki i początków ewangelizacji na tym kontynencie. Podróż do Hiszpanii stanowiła I etap pielgrzymki do Ameryki Środkowej.
10 X
SARAGOSSA - Modlitwa przed wizerunkiem Matki Bożej del Pilar, patronki wszystkich narodów żyjących w kręgu kultury i języka hiszpańskiego; spotkanie z misjonarzami oraz ich rodzicami i rodzinami w bazylice; Liturgia Słowa dla ponad 1 mln wiernych;.
11 X
SARAGOSSA - Nieformalne spotkanie z młodzieżą na Plaza del Pilar; pożegnanie na lotnisku i odlot do Republiki Dominikany.
SARAGOSSA - Modlitwa przed wizerunkiem Matki Bożej del Pilar, patronki wszystkich narodów żyjących w kręgu kultury i języka hiszpańskiego; spotkanie z misjonarzami oraz ich rodzicami i rodzinami w bazylice; Liturgia Słowa dla ponad 1 mln wiernych;.
11 X
SARAGOSSA - Nieformalne spotkanie z młodzieżą na Plaza del Pilar; pożegnanie na lotnisku i odlot do Republiki Dominikany.
Przed blisko 500 laty z Saragossy wyruszyły okręty Krzysztofa Kolumba. Ojciec świętey podkreślał charakter misyjny swej podróży, która z Hiszpanii wiodła do Dominikany i Puerto Rico. Na lotnisku mówił: „Wydarzeniem, które nas tu zgromadziło, jest pięćsetlecie odkrycia i podjęcia dzieła ewangelizacji Ameryki, wydarzenie mające ogromne znaczenie dla Hiszpanii i dla całej ludzkości. Dla Hiszpanii stało się ono głównym nurtem ekspansji kulturalnej w świecie”. Nawiedził sanktuarium Matki Bożej del Pilar, aby „(…) podziękować Bogu za owe doniosłe czyny i przeogromny trud poniesiony przez córki i synów Hiszpanii w nie mającym sobie równych dziele szerzenia wiary”. Podkreślił to jeszcze raz w Liturgii Słowa: „U progu podróży, prawdziwie misyjnej, w imieniu całego Kościoła chciałem osobiście podziękować Kościołowi Hiszpanii za jego ogromny trud głoszenia Dobrej Nowiny na całym świecie, a zwłaszcza na kontynencie amerykańskim i na Filipinach. Dlatego właśnie teraz (…) pragnąłem się zatrzymać w saragoskiej Bazylice del Pilar, by określić wyraźnie charakter tej podróży. To właśnie tutaj, w trwałej i jakże dawnej tradycji sanktuarium del Pilar, jawi się w całym swoim blasku apostolski wymiar Kościoła.” Ojciec Święty często powracał do maryjnego aspektu misji, wywodzącego się z rozwiniętego kultu Matki Bożej w Hiszpanii. „Mówić Hiszpania, to mówić Maryja. Znaczy to tyleż samo, co wypowiadać nazwy Pilar, Montserrat, Guadalupe (…)”.
***
TRZECIA PIELGRZYMKA
19-21 sierpnia 1989
„Ja jestem Drogą, Prawdą i Życiem”
Cel podróży: IV Światowy Dzień Młodzieży w Santiago de Compostela
19 VIII
SANTIAGO DE COMPOSTELA – spotkanie z młodzieżą na Plaza del Obradoiro przed katedrą, ponad 400 tys. pielgrzymów; modlitwa przed Najświętszym Sakramentem oraz przy grobie św. Jakuba w katedrze; spotkanie z młodzieżą niepełnosprawną w kościele seminaryjnym; wieczorne czuwanie z młodymi, Liturgia Słowa na Monte del Gozo (Wzgórzu Radości) w ramach IV ŚDM.
20 VIII
SANTIAGO DE COMPOSTELA
Msza św. na zakończenie obchodów IV ŚDM, ponad 600 tys. osób, modlitwa Anioł Pański.
OVIEDO - Nawiedzenie katedry; Msza św. dla 200 tys. wiernych na lotnisku aeroklubu Llanera.
COVADONGA - Modlitwa w Świętej Grocie Sanktuarium Matki Boskiej, w której znajduje się drewniana figura Maryi.
21 VIII
COVADONGA – spotkanie z członkami Królewskiego Patronatu Sanktuarium, modlitwa przed wizerunkiem Matki Bożej, podczas której Papież polecił Asturię opiece Maryi; Msza św. na placu przed bazyliką, pobyt nad jeziorem Enol.
OVIEDO – spotkanie na lotnisku z premierem Felipe Gonzalesem.
Pielgrzymka związana była przede wszystkim z IV Światowym Dniem Młodzieży w Santiago de Compostela. Ostatni odcinek drogi do słynnego Portyku Chwały 19 sierpnia Jan Paweł II przebył pieszo w średniowiecznym stroju pielgrzymim, poprzedzany przez 700 młodych ludzi podobnie ubranych. Zanim Papież przekroczył jej próg, jak wszyscy pielgrzymi, oparł rękę i głowę o kamienne rzeźby portyku - na znak, że pragnie "wchłonąć" treść katechezy wykutej w kamieniu przez mistrza Mateusza w roku 1128.
Pierwsze kroki skierował Papież do Capilla Mayor, gdzie przez dłuższą chwilę modlił się przed Najświętszym Sakramentem, następnie odmówił modlitwę przed grobem św. Jakuba. Później, przy śpiewie "Credo", przeszedł do prezbiterium, zgodnie z tradycją objął i ucałował znajdującą się tam figurę św. Jakuba, a po nałożeniu kadzidła do ogromnego wiszącego trybularza Botafumeiro udzielił zgromadzonym błogosławieństwa.
Pierwsze kroki skierował Papież do Capilla Mayor, gdzie przez dłuższą chwilę modlił się przed Najświętszym Sakramentem, następnie odmówił modlitwę przed grobem św. Jakuba. Później, przy śpiewie "Credo", przeszedł do prezbiterium, zgodnie z tradycją objął i ucałował znajdującą się tam figurę św. Jakuba, a po nałożeniu kadzidła do ogromnego wiszącego trybularza Botafumeiro udzielił zgromadzonym błogosławieństwa.
Motyw życia w prawdzie stanowił też kanwę przemówienia wygłoszonego podczas spotkania z młodzieżą na Monte del Gozo. W homilii wygłoszonej w tym samym miejscu dzień później Ojciec Święty często podkreślał, że „być wielkim – to znaczy służyć”. I dalej wołał do młodych: „Nie bójcie się być świętymi! (…) Drodzy młodzi przyjaciele, pozwólcie się porwać Chrystusowi!”. Na koniec Mszy św. Jan Paweł II wręczył 10 młodym ludziom symboliczne laski pielgrzymie.
W Oviedo swoją homilię poświecił pracy. Ostatnie zaś słowa w Cavadonga poświęcił Maryi i jedności Europy. Mówił m.in. „Cavadonga jest (…) jednym z kamieni węgielnych Europy, której chrześcijańskie korzenie sięgają w głąb jej historii i kultury. (…) Dlatego właśnie podczas tej pielgrzymki szlakiem Jakubowym do źródeł chrześcijańskiej Europy z ufnością składam u stóp Maryi z Cavadonga wizję Europy bez granic, Europy wiernej chrześcijańskim korzeniom, z których wyrosła. Europy, która nie odrzuca autentycznego humanizmu Ewangelii Chrystusa”.
***
CZWARTA PIELGRZYMKA
12 – 17 czerwca 1993
”Chrystus światłem dla ludzi”
Udział w zamknięciu 45. Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego i obchodach jubileuszu 500-lecia ewangelizacji Ameryki.
12 VI
SEWILLA – powitanie przez króla, władze państwowe i Episkopat na lotnisku San Pablo; modlitwa Anioł Pański na placu przed katedrą; adoracja eucharystyczna w katedrze; Msza św. i udzielenie sakramentu kapłaństwa 37 diakonom w Pałacu Sportu; spontaniczne spotkanie z młodzieżą przed siedzibą arcybiskupią.
13 VI
SEWILLA – Msza św. kończąca Kongres Eucharystyczny na Campo de Feria z udziałem 700 tys. wiernych; spotkanie w katedrze z członkami Papieskiego Komitetu ds. Międzynarodowych Kongresów Eucharystycznych, z delegatami Komitetów Krajowych oraz z organizatorami uroczystości w Sewilli.
DOS HERMANAS – otwarcie domu dla osób starszych w rezydencji jezuickiej św. Rafała.
14 VI
HUELVA – Msza św. na Avenida de Adalucia.
MOGUER – nawiedzenie kościoła parafialnego; modlitwa w kościele św. Jerzego. Męczennika w Porcie Palos de la Frontera , skąd wypłynął w 1492 r. Krzysztof Kolumb.
EL ROCIO – modlitwa przed Najświętszym Sakramentem i cudownym obrazem Matki Bożej oraz nabożeństwo maryjne w Sanktuarium Matki Bożej Nuestra Senora del Rocio Almonte, Pani Andaluzyjskiej.
15 VI
MADRYT – wizyta kurtuazyjna u króla Juana Carlosa; spotkanie z biskupami w Casa de la Iglesia ; konsekracja katedry Matki Bożej Real de la Almudena i Msza św.
16 VI
MADRYT – spotkanie z seminarzystami, profesorami i wychowawcami w Wyższym Seminarium Duchownym; spotkania w nuncjaturze z premierem Felipe Gonzalesem, przedstawicielami Towarzystwa św. Teresy od Jezusa; Msza św. kanonizacyjna bł. Henryka de Osso y Cervello na placu Krzysztofa Kolumba z 1mln wiernych.
17 VI
MDRYT - Odlot do Rzymu.
Oficjalnym celem czwartej wizyty Jana Pawła II w Hiszpanii było zakończenie 45. Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego, którego jednym z głównych tematów były słowa: „Chrystus światłością narodów – Eucharystia i ewangelizacja”. Jednakże, jak to zwykle bywało przy okazji każdej z pielgrzymek, również ta miała swoje „drugie dno”. Od przełomowego dla Europy roku 1989, kiedy to we wschodniej części starego kontynentu upadł komunizm, Ojciec Święty nie odwiedził żadnego kraju w części zachodniej, nie licząc krótkiej wizyty w Portugalii, która upłynęła niemal wyłącznie w kontekście 10. rocznicy zamachu na jego życie.
W tym czasie na Zachodzie Europy wiele się zmieniło. Przez Hiszpanię, uwolniona od odwołującej się do katolicyzmu dyktatury Franco, przeszła fala spychania religii w sferę prywatności. Jan Paweł II stanowczo zaprotestował przeciw temu: „Oddalenie od Boga owocuje zniszczeniem życia rodzinnego rozdartego wzrostem liczby rozwodów, systematycznym ograniczaniem urodzeń, również za pomocą straszliwej zbrodni aborcji, wzrastającą liczbą porzuceń ludzi starych”. Dlatego zachęcał do wzmożonej nowej ewangelizacji hiszpańskiego narodu.
Ożywienie życia religijnego stało się jednym z najważniejszych zadań 37 nowych kapłanów, których Papież konsekrował w Sewilli. Ceremonia była niezwykle przejmująca: jeden z diakonów, niepełnosprawny, zbliżył się do ołtarza na wózku inwalidzkim, a Ojciec Święty zszedł do niego i serdecznie uściskał.
W Dos Hermanom, w tamtejszym ośrodku rekolekcyjnym księży jezuitów dokonał oficjalnej inauguracji domu opieki dla osób w podeszłym wieku – ludzi, którzy zostali odepchnięci przez rodziny, odsunięci na bok jak zbędny przedmiot, który się zużył. Jan Paweł II podczas inauguracji powiedział: „Nasze społeczeństwo nie może korzystać spokojnie ze swego dobrobytu, jeśli tak wielu braci nie ma nawet tego, co niezbędne do życia naprawdę godnego człowieka.”
Będąc w Hiszpanii w 500-lecie odkrycia Ameryki, Ojciec Święty nie mógł sobie odmówić zobaczenia miejsc związanych z życiem Krzysztofa Kolumba. Najpierw odwiedził małe nadmorskie miasteczko Moguer, gdzie w klasztorze św. Klary wielki żeglarz modlił się przed historyczna wyprawą. Następnie udał się do portu Palos de la Frontera , skąd 3 sierpnia 1492 wypłynęły okręty Kolumba. Zatrzymał się w kościele św. Jerzego Męczennika – tym samym, w którym pięć wieków temu wielki odkrywca wraz z załogą spędził na czuwaniu ostatnią noc przed podróżą. W La Rabina na placu przed klasztorem, w którym Kolumb znalazł gościnę i wsparcie, Jan Paweł II dokonał koronacji cudownej figury Matki Bożej z Dzieciątkiem z XIII w. „Sam fakt przebywania w tym historycznym miejscu wywołuje ogromne wzruszenie – mówił wyraźnie przejęty Papież. – Przecież tutaj rozpoczął się nowy rozdział w dziejach świata, naszego świata, Nowego Świata, całego świata – kuli ziemskiej. Tutaj również rozpoczęła się historia zbawienia i ewangelizacji kontynentu amerykańskiego”.
Kulminacyjnym punktem pobytu w Madrycie była kanonizacja bł. Henryka de Osso y Cervello (1840-1896), katalońskiego kapłana, założyciela Towarzystwa św. Teresy od Jezusa. W homilii podczas mszy Jan Paweł II dużo uwagi poświęcił rodzinie chrześcijańskiej i młodzieży. Wołał m.in.: „Młodzi, którzy mnie słuchacie: pragnę wam powtórzyć słowa skierowane do was w Santiago de Compostela: Nie lękajcie się świętości! Idźcie za Chrystusem, który jest źródłem wolności życia. (…) Pozwólcie, by Chrystus was umiłował i zbawił, pozwólcie, by was oświecił swoim potężnym światłem, a staniecie się światłem życia i nadziei pośród dzisiejszego społeczeństwa”.
Opuszczając po pięciu dniach Hiszpanów Jan Paweł II pozostawił im pamiątki. Jedną z nich była konsekrowana przez niego katedra Matki Bożej Real de la Almudena w Madrycie, której budowa ciągnęła się przez ponad 110 lat. Podczas uroczystości apelował: „Dzień poświęcenia katedry winien przynaglić całą wspólnotę diecezjalną do podjęcia nowej ewangelizacji”.
***
PIĄTA PIELGRZYMKA
3-4 maja 2003
”Będziecie moimi świadkami”
”Będziecie moimi świadkami”
Mottem pielgrzymki były słowa Chrystusa zmartwychwstałego: „Będziecie moimi świadkami”. Spotkanie z młodzieżą oraz kanonizacja pięciorga Hiszpanów. Wezwanie chrześcijan hiszpańskich do zachowania wierności Ewangelii, obrony jedności rodziny oraz tożsamości katolickiej.
3 V
MADRYT – powitanie na lotnisku przez króla Juana Carlosa I, premiera Jose Marię Nazara oraz Episkopat; spotkanie z premierem i jego rodziną w nuncjaturze; spotkanie z młodzieżą hiszpańską na lotnisku wojskowym Quatro Vientos (Czterech Wiatrów), ponad 700 tys. uczestników. Nocleg w nuncjaturze.
4 V
MADRYT – Plac Kolumba, Msza św z udziałem 1 mln wiernych, podcas której Ojciec Święty kanonizował pięcioro Hiszpanów: ks. Piotra Povedę Costroverdego (1874-1936); o. Józefa Marię Rubio y Peraltę (1864-1929), s. Genowefę Torres Morales (1870-1956), s. Anielę od Krzyża (1846-1932), s. Marię Maravillas od Jezusa (1891-1974). Mszę koncelebrowało ponad stu biskupów i kilkuset księży. Wśród uczestników była m.in. para królewska i cały rząd z premierem Jose Marią Nazarem.
Po Mszy krótkie spotkanie z przywódcą opozycyjnej partii socjalistycznej Jose Luisem Rodriguezem Zapatero; obiad z hiszpańskimi kardynałami i Komitetem Wykonawczym Konferencji Episkopatu Hiszpanii; spotkanie w nuncjaturze z rodziną królewską.
Po Mszy krótkie spotkanie z przywódcą opozycyjnej partii socjalistycznej Jose Luisem Rodriguezem Zapatero; obiad z hiszpańskimi kardynałami i Komitetem Wykonawczym Konferencji Episkopatu Hiszpanii; spotkanie w nuncjaturze z rodziną królewską.
Podczas ostatniej, piątej pielgrzymki do Hiszpanii Ojciec Święty skierował swe kroki do Madrytu. Na lotnisku powitał go król Juan Carlos I, który ze wzruszeniem podziękował mu za głoszone pod wszystkimi szerokościami geograficznymi wezwanie powszechnego orędzia zgody i pokoju, za potępienie terroryzmu, który Hiszpanie odczuwają w sposób szczególnie dotkliwy. W trakcie gorącego powitania, rozpoczętego od słów „Pokój tobie, Hiszpanio!”, Jan Paweł II zapewniał naród hiszpański o swoim przywiązaniu do tego tradycyjnie katolickiego, a zarazem nowoczesnego kraju. Po południu Papież przyjął na audiencji premiera Jose Marię Nazara wraz z rodziną.
Na świadkach ogromne wrażenie zrobiło przyjęcie, jakie zgotowała mu młodzież, która licznie (ok. 700 tys.) przybyła na wieczorne spotkanie na lotnisku Quatro Vientos. Papież przewodniczył medytacjom nad czterema częściami różańca. Atmosfera była tak gorąca, że upuścił zgromadzoną młodzież dopiero po 21.30. Jak zwykle panował entuzjazm, młodzi śpiewali i tańczyli wraz z muzykami. Papież prosił zgromadzony, aby modlili się o pokój. Młodych szczególnie zachęcał, by stali się twórcami i architektami pokoju. Apelował o „narodziny nowej Europy ducha, wiernej swym chrześcijańskim korzeniom, nie zamykającej się w sobie, ale otwartej na dialog i współpracę z pozostałymi narodami ziemi”.
Ojciec Święty był już wtedy bardzo schorowany, mimo tego podczas spotkania z młodymi był w świetnej formie. Żartował, że jest 83-letnim młodzieńcem.
Wzywał Hiszpanię do dawania świadectwa. Mówił o tym, że nie wolno rezygnować z wymogów przesłania chrześcijańskiego w celu pozyskania większej liczby wiernych. Głosił prawdę w miłością, ale bez ustępstw na rzecz współczesnej kultury masowej. I o dziwo słowa najbardziej wymagające, były oklaskiwane przez młodzież. Młodzi dostrzegali w nich wyraz autentycznego chrześcijańskiego życia, którego Ojciec Święty był najlepszym przykładem. Mówił również o sprzeciwie wobec aborcji i eutanazji, zachęcał do pełni życia małżeńskiego, otwartego na dzieci, do tworzenia rodzin stabilnych, zdolnych przezwyciężyć z pomocą modlitwy i sakramentów pokusy hedonizmu i konsumpcjonizmu.
W rozważaniu przed modlitwą Regina coeli Jan Paweł II mówił: Plac Kolumba zamienił się dziś w wielką świątynię dla tej wspaniałej Eucharystii, w czasie której modliliśmy się pobożnie i śpiewaliśmy z entuzjazmem. Znajdujemy się w sercu Madrytu, w pobliżu wielkich muzeów, bibliotek i innych ośrodków kultury wyrastającej z wiary chrześcijańskiej, którą Hiszpania, będąca częścią Europy, potrafiła w krótkim czasie przekazać Ameryce poprzez ewangelizację, a następnie innym częścią świata. To miejsce przypomina zatem o powołaniu hiszpańskich katolików do budowania Europy i do solidarności z resztą świata. Hiszpania ewangelizowana, Hiszpania ewangelizująca – oto droga. Nie zaniedbujcie nigdy tej misji która była chlubą waszego kraju w przeszłości i jest śmiałych wyzwaniem na przyszłość.”
Po Mszy św. Papież rozmawiał przez chwilę w zakrystii z szefem opozycyjnej partii socjalistycznej Jose Luisem Zapatero (obecnym premierem). Po obiedzie przyjął jeszcze w nuncjaturze rodzinę królewską.
OPRACOWAŁ:
*Na podstawie:
- „Podróże zagraniczne Jana Pawła II. Kronika pielgrzymek”, Wydawnictwo Edipresse Polska.
- „Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II”, red. A. Jackowski, I. Sołjan, Wydawnictwo Wam, Kraków 2005.
- Jan Paweł II, "Dzieła zebrane", tom 10: "Homilie i przemówienia z pielgrzymek – Europa, cz.2: Francja, Hiszpania, Portugalia i Kraje Beneluksu", Wydawnictwo M.
- www.vatican.va
Zdjęcia pochodzą ze strony:
Zdjęcia pochodzą ze strony:
